Het toepassen van het FODMAP dieet bij prikkelbare darm syndroom is een erg effectieve manier om te achterhalen waar jouw klachten vandaan komen en hier – hopelijk – afscheid van te kunnen nemen. In de praktijk krijgen wij wekelijks aanvragen van cliënten met onverklaarbare darmklachten zoals een opgeblazen gevoel, diarree, obstipatie, boeren et cetera. De vraag is vaak om hulp te krijgen bij het FODMAP-dieet. Maar dit is niet altijd het juiste antwoord op de vraag en het FODMAP-dieet is niet iets om zomaar toe te passen zonder complicaties.
Wat zijn de risico’s van het FODMAP-dieet?
FODMAP zou je in veel gevallen toe kunnen passen wanneer je de diagnose prikkelbare darm syndroom hebt gekregen. Gelukkig lees je vaak al dat het absoluut geen goed idee is om dit dieetplan te beginnen zonder één op één begeleiding van een diëtist. Het is namelijk een erg streng dieet wat lastig is om vol te houden en bovenal; lastig is om volwaardig te houden. Het hele proces zal minimaal 6 maanden duren en volwaardigheid in de voeding is in de tussentijd nog net zo belangrijk – al dan niet belangrijker dan gewoonlijk. Ga op eigen houtje de beperkingen toepassen, dan loop je een groot risico op het ontwikkelen van tekorten. Met alle gevolgen van dien. Raadpleeg dus altijd eerst een diëtist als je vermoedt dat een FODMAP-beperking voor jou een juiste stap kan zijn.
Gevolgen van een lange termijn restrictie
Verder horen we ook verhalen van mensen die al meer dan een jaar, of twee zelfs een FODMAP beperking hebben toegepast en de klachten lijken niet minder te worden. De verklaring hiervoor kan een gebrek aan diversiteit aan darmbacteriën zijn. Een streng dieet met veel restricties zal in dit geval de klachten dus alleen maar erger maken. FODMAP is dus zeer zeker niet voor het leven lang, het is echt een traject met een eindpunt waarbij er weer meer voeding geïntroduceerd moet worden om jouw darmen gelukkig te houden.
Maar dan nog; als diëtisten adviseren wij bij lange na niet altijd om een FODMAP-dieet te beginnen na een diagnose prikkelbare darm syndroom. Dit heeft met de volgende punten te maken.
Weinig diversiteit aan darmbacteriën:
De diversiteit van jouw microbioom (darmbacteriën) is hier weer een belangrijk punt. Kort gezegd; hoe diverser jouw microbioom, hoe gezonder jouw darmen. Het kan zijn dat jij een gebrek aan diversiteit hebt waardoor jouw darmen van slag zijn. Nog meer beperkingen in jouw voeding zullen de klachten in dit geval alleen maar erger maken. Heb jij recentelijk klachten gehad zoals buikgriep? Of heb je onlangs een antibiotica kuur gehad? Dan zijn duidelijke aanwijzingen voor een gebrek aan diversiteit van jouw microbioom en een FODMAP beperking is juist nu géén goed idee.
Onvolwaardige basisvoeding
Ten tweede zien wij regelmatig cliënten met prikkelbare darmsyndroom en de vraag voor een FODMAP dieet met een onvolwaardige basisvoeding. Ook in dit geval zal het nog verder beperken van jouw voedingsinname geen zoden aan de dijk zetten. Ben je op een streng dieet (geweest), sluit je volledige voedingsgroepen uit zoals koolhydraten of eet je simpelweg niet volwaardig? Dan zullen je darmen hier waarschijnlijk op reageren. Voor een gezonde darmwerking zijn voldoende vezels (30-40 gram per dag), voldoende vocht (1,5-2 liter per dag) en veel variatie (dus diversiteit in je microbioom) uiterst belangrijk. Verder speelt regelmaat, rustig en aandachtig eten, de juiste houding tijdens het eten en jouw toiletbezoek en voldoende beweging belangrijke leefstijl adviezen met betrekking tot jouw darmen. In veel gevallen gaan wij dus vaak eerst terug naar de basis. Zorgen voor een gezonde voeding en een gezonde algehele levensstijl. Mocht dit geen effect hebben? Dan zou een FODMAP-beperking een tweede stap kunnen zijn.
Ga dus nooit op eigen houtje van start met een een FODMAP-beperking . Mogelijk maak jij het jezelf onnodig moeilijk en zijn er andere stappen nodig, maak jij je klachten alleen maar erger of loop je tekorten op door deze strenge beperking. Raadpleeg altijd een diëtist wanneer jij darmklachten ervaart of een diagnose prikkelbare darm syndroom.